سفال مند گناباد با 5 هزار سال قدمت

هنر مدرسه/خراسان رضوی سفال «مند» از پنج هزار سال قبل در روستایی با همین نام در فاصله سه کیلومتری مرکز شهرستان گناباد واقع در جنوب خراسان رضوی تولید می شود.

سفال مند گناباد که از ظرفیت های مهم صنایع دستی و گردشگری این شهرستان است این روزها با استقبال بسیار چشمگیر مسافران نوروزی مواجه بوده است.

رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گناباد در گفت و گو با هنر مدرسه خاطرنشان کرد: این هنر چند هزار ساله امسال مورد توجه بیشتر گردشگران نوروزی قرار گرفته است.

حمیدرضا محمودی قوژدی بیان کرد: تولید سفال در این روستا از ظرفیت های مهم صنایع دستی و گردشگری این شهرستان محسوب می شود و در جذب گردشگر نقش مهمی دارد.

وی با تاکید بر اینکه باید از این پتانسیل برای رونق اقتصادی و اشتغال بیشتر بهره گرفت، اظهار کرد: قرار داشتن گناباد در کریدور ارتباطی منطقه و نقطه ورودی زایران امام رضا (ع) و مسافران از خراسان جنوبی و شهرها و مناطق جنوبی کشور به  خراسان رضوی و مشهد موجب شده که سفال شهرستان مورد توجه گردشگران و مسافران قرار گیرد.

سفال مند گناباد مورد توجه گردشگران

رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گناباد اذعان کرد: امسال سفال مند گناباد مورد توجه گردشگران نوروزی قرار گرفته و روزانه افزایش 14 درصدی فروش را تجربه می کنند.

 وی با بیان اینکه مند گناباد یکی از هشت منطقه سفال خیز کشور و دارای قدمتی حدود 5 هزار سال است، خاطرنشان کرد: تداوم و استمرار هنر 5 هزار ساله منطقه گناباد به استناد کاوش های باستان شناسی در محوطه تاریخی تپه «اروک» و کشف نو سفالینه اروک بر اهمیت سفال منطقه صحه می گذارد.

 محمودی قوژدی گفت: روستای مند شهرستان گناباد به عنوان روستای ملی صنایع دستی در رشته سفالگری در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است، مهم ترین هدف از این اقدام حمایت از صنعت سفالگری و شناخته شدن و حمایت بیشتر از هنرمندان این روستاست.

وی اظهار کرد: با توجه به پیگیری های مجدانه برای ثبت روستای مند به عنوان روستای ملی صنایع دستی _ روستای سفال و معرفی این روستا اکنون شاهد استقبال بی نظیر گردشگران نوروزی از این هنر اصیل منطقه شده است.

مهم ترین مشخصه سفال مند

رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گناباد در ادامه گفت: مهم ترین مشخصه سفال مند عناصر تزیینی برگرفته از طبیعت در چهار گروه انسانی، حیوانی، گیاهی و هندسی است.

وی با بیان اینکه نقش ماهی که زینت بخش اکثر سفال های مند گناباد است جایگاه والایی در روایات اسطوره ای دارد، تصریح کرد: نقوش دیگر زینت بخش سفال مند که هر یک به مقتضای حضور آن در قلمرو اسطوره و فرهنگ کهن ایران قابل تعبیر و تفسیر است شامل خورشید، پرنده، پروانه، بته جقه، گل و مرغ، گل و پروانه، گل و برگ، گل کدو، کتیبه، ابر و گل، گنجی، اسلیمی، گل گرد و خونه کشی می شود.

محمودی قوژدی مرغ، ماهی، خورشیدخانم و درخت زندگی را از نقوشی که بر روی سفال مند گناباد کشیده می شود، عنوان و اظهار کرد: سفال مند گناباد با سفال میبد، لالجین و… بسیار متفاوت است.

سفال مند، از منحصربه فردترین سفالینه های کشور

رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گناباد در ادامه برای حمایت موثر از فعالان صنایع دستی شهرستان گناباد، تهیه اطلس جامع صنایع دستی این منطقه ضروری دانست و گفت: حدود 200 هنرمند گنابادی در 15 کارگاه تولید صنایع دستی فعالیت دارند که محصولات تولیدی آنان در 30 فروشگاه صنایع دستی در معرض مشاهده و فروش قرار می گیرد که از این تعداد 30 کارگاه و فروشگاه مربوط به تولید و فروش سفال است.

وی گفت: سفالگری از صنایع دستی و هنرهای اصیل کشور است که با گذشت هزاران سال از عمر آن، در برخی مناطق مانند گناباد نه تنها به فراموشی سپرده نشده است بلکه همچنان به عنوان نمادی از هویت، خلاقیت و سختکوشی مردم این منطقه نقش داشته و جلوه گری می کند.

محمودی قوژدی خاطرنشان کرد: سفال مند این شهرستان، از منحصربه فردترین سفالینه های کشور است که نشان از اصالت فرهنگی و تمدن کهن خراسان دارد.

وی بیان کرد: در نوع و نقش سفال های روستای «مند» گناباد نوعی همبستگی فرهنگی و هنری با سفال های مناطقی چون میبد یزد و اصطهبان فارس نیز مشاهده می شود.

99 درصد نقاشان روی سفال بانوان هستند

وی در ادامه با بیان اینکه 99 درصد نقاشان روی سفال بانوان هستند، اظهار کرد: هنرمندان شهرستان بر اساس نیاز بازار تولید می کنند. به این دلیل که این محصول جنبه تزیینی ندارد، بسیاری از مشتریان سفال گناباد مردم منطقه هستند.

رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گناباد هم بر این باور است که فروش سنتی و توجه ناکافی به بازاریابی و عرضه محصولات به صورت برخط از مشکلات مهم صنایع دستی این شهرستان و به ویژه در رشته سفالگری است.

محمودی قوژدی گفت: بازاریابی و استفاده از روش های نوین در فروش محصولات تولیدی از ضرورت های مهم صنایع دستی شهرستان گناباد است.

وی اظهار کرد: به دلیل نداشتن بسته بندی، سفال تولیدی گناباد با قیمت های بسیار نازل در بازار به فروش می رسد. در صورتی که با رفع این معضل، صرفه اقتصادی برای فعالان این بخش افزایش می یابد.

گناباد با دارا بودن 181 اثر در فهرست آثار ملی ایران و دارا بودن هنرهای اصیل صنایع دستی و جاذبه های متعدد گردشگری در فاصله 277 کیلومتری از مشهد مقدس است.

پایان خبر هنر مدرسه