کریسمس جشن تولد عیسی مسیح
کریسمس، جشنی جهانی است که سالانه به مناسبت زادروز حضرت عیسی مسیح (ع) برگزار می شود و در سراسر دنیا، میلیون ها نفر از مسیحیان و حتی غیرمسیحیان را درگیر شور و شعف خود می کند. این جشن، فراتر از یک رویداد مذهبی، به یک پدیده فرهنگی تبدیل شده که با نمادهای خاص، آداب و رسوم متنوع و پیام های عمیق صلح و امید گره خورده است. کریسمس نه تنها یادآور میلاد منجی است، بلکه فرصتی برای تجدید پیوندهای خانوادگی، ابراز محبت و بازتاب ارزش های انسانی در جوامع مختلف به شمار می رود.
کریسمس چیست؟ تعاریف و ابعاد آن
کریسمس، که با واژه هایی چون «نوئل» در فرانسوی، «ناویداد» در اسپانیایی، «ناتاله» در ایتالیایی و «وایناختن» در آلمانی نیز شناخته می شود، در هسته خود جشن میلاد و گرامیداشت زادروز عیسی مسیح (ع)، پیامبر بزرگ مسیحیان است. ریشه واژه Christmas به «Christes Maesse» در انگلیسی قدیم بازمی گردد که به معنای «مراسم عشای ربانی (مس) در روز مسیح» است و اشاره به جنبه مذهبی و آیینی این جشن دارد.
این جشن ابعاد چندگانه ای دارد که آن را از سایر مناسبت ها متمایز می کند. در بُعد مذهبی، کریسمس یادبود تولد عیسی مسیح در بیت اللحم است، واقعه ای که در الهیات مسیحی از اهمیت بنیادین برخوردار است و نمادی از امید، نجات و رحمت الهی به شمار می رود. مسیحیان در این روز با حضور در کلیساها، دعا و نیایش، و تفکر در معنای الهی میلاد، به گرامی داشت این رویداد می پردازند.
در بُعد فرهنگی و غیرمذهبی، کریسمس به فرصتی برای دورهمی های خانوادگی، تبادل هدایا، تزئین خانه ها و درختان کاج، و ایجاد فضایی از شادی و همدلی تبدیل شده است. این بعد از جشن، فراتر از مرزهای مذهبی، بسیاری از افراد با هر پیشینه اعتقادی را به خود جذب کرده و به نمادی از همبستگی اجتماعی و گذر از تاریکی زمستان به سمت روشنایی و امید مبدل گشته است. تلاقی این دو بعد، کریسمس را به جشنی با نفوذ عمیق در فرهنگ جهانی بدل ساخته است.
تاریخ برگزاری کریسمس: چرا ۲۵ دسامبر انتخاب شد؟
تاریخ ۲۵ دسامبر به عنوان روز برگزاری کریسمس در اغلب کلیساهای کاتولیک و پروتستان پذیرفته شده است. با این حال، تفاوت هایی در تاریخ برگزاری این جشن در میان شاخه های مختلف مسیحیت وجود دارد که ریشه در تاریخ نگاری و تقویم های مورد استفاده دارد:
- اکثر کاتولیک ها و پروتستان ها کریسمس را در ۲۵ دسامبر جشن می گیرند.
- بسیاری از کلیساهای ارتدوکس نیز ۲۵ دسامبر را به عنوان میلاد مسیح گرامی می دارند.
- برخی از کلیساهای ارتدوکس، مانند کلیساهای روسیه، اوکراین و اورشلیم، به دلیل پیروی از گاهشماری یولیانی (که با گاهشماری میلادی امروزی حدود ۱۳ روز اختلاف دارد)، کریسمس را در ۷ ژانویه جشن می گیرند.
- کلیسای حواری ارمنی، که از سنت منحصر به فردی پیروی می کند، روز میلاد و غسل تعمید مسیح را همزمان در ۶ ژانویه جشن می گیرد، که این روز در این کلیسا به «خاج شویان» معروف است.
انتخاب ۲۵ دسامبر به عنوان تاریخ تولد عیسی مسیح، موضوعی است که در طول تاریخ مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. هیچ یک از اناجیل یا متون اولیه مسیحی، تاریخ دقیقی برای تولد عیسی ذکر نکرده اند. با این حال، نظریه های متعددی برای توضیح این انتخاب وجود دارد:
۱. ارتباط با انقلاب زمستانی و جشن های پاگان: یکی از قوی ترین نظریه ها، ارتباط ۲۵ دسامبر با انقلاب زمستانی است. در گاهشماری رومی باستان، ۲۵ دسامبر روز انقلاب زمستانی (کوتاه ترین روز سال) محسوب می شد که پس از آن، طول روزها رو به افزایش می گذاشت. این تاریخ با جشن های باستانی متعددی همراه بود که خدایان مرتبط با خورشید و باروری را ستایش می کردند. از جمله این جشن ها می توان به «ساتورنالیا» (جشن رومی برای خدای زراعت ساتورن) که از ۱۷ دسامبر آغاز می شد و چندین روز به طول می انجامید، و همچنین جشن «سول اینویکتوس» (Sol Invictus) به معنای «خورشید شکست ناپذیر» در ۲۵ دسامبر اشاره کرد.
بسیاری از محققان معتقدند که کلیسای اولیه، به منظور جذب پیروان ادیان پاگان و مسیحی سازی جشن های موجود، تاریخ تولد عیسی مسیح را با این جشن های محبوب و نمادین همزمان کرده است. این رویکرد به مسیحیت کمک کرد تا در امپراتوری روم گسترش یابد و به تدریج جایگزین آیین های پیشین شود.
۲. نظریه ۹ ماه پس از «روز بشارت مریم»: نظریه دیگری بیان می کند که تاریخ ۲۵ دسامبر بر اساس تاریخ دیگری در گاهشماری مسیحی، یعنی ۲۵ مارس (روز بشارت مریم)، محاسبه شده است. ۲۵ مارس به عنوان روزی که فرشته جبرئیل به مریم باکره بشارت تولد عیسی را داد، در نظر گرفته می شود. با اضافه کردن ۹ ماه به این تاریخ (دوره بارداری)، به ۲۵ دسامبر می رسیم. این نظریه نیز ریشه های الهیاتی و نمادین دارد و بر جنبه تقدس زندگی عیسی از لحظه لقاح تأکید می کند.
۳. نظریات اولیه و اختلافات تاریخی: در قرون اولیه مسیحیت، تاریخ های مختلفی برای تولد عیسی پیشنهاد می شد، از جمله ۲۰ می، ۱۸ و ۱۹ آوریل، ۲۵ مارس، ۲ ژانویه و حتی ۲۸ آگوست. این اختلافات نشان دهنده عدم وجود یک تاریخ قطعی در میان مسیحیان اولیه است و اینکه انتخاب ۲۵ دسامبر، حاصل یک روند تدریجی و پذیرش گسترده در کلیسای رم بوده است.
تاریخچه و تکامل جشن کریسمس: از قرون اولیه تا دوران مدرن
جشن کریسمس، همانند بسیاری از آیین های مذهبی و فرهنگی، مسیری طولانی از تکامل و تغییر را پشت سر گذاشته است. نخستین اشارات به میلاد عیسی مسیح در اناجیل متا (متی) و لوقا یافت می شود، اما هیچ یک از آن ها تاریخ دقیقی برای این واقعه ارائه نمی دهند. نخستین جشن ثبت شده برای کریسمس در شهر رم به سال ۳۳۶ میلادی بازمی گردد. این جشن در ابتدا بیشتر جنبه مذهبی داشت و تمرکز اصلی آن بر گرامیداشت تولد مسیح به عنوان منجی بود.
در دوران قرون وسطی، کریسمس به یکی از مهم ترین اعیاد مسیحی تبدیل شد و در کنار مراسم مذهبی، جنبه های اجتماعی و عامیانه نیز به آن اضافه شد. با این حال، این دوره با رفتارهای افراطی و گاه غیراخلاقی همراه بود، از جمله می خواری و جشن های بی قیدوبند، که باعث نگرانی برخی از فرقه های مسیحی شد.
در قرن هفدهم میلادی، به دلیل همین سوءرفتارها و آنچه که «پارسایان» (Puritans) انگلیسی آن را انحراف از اصول مسیحیت می دانستند، برگزاری جشن کریسمس در برخی مناطق، به ویژه در انگلستان تحت حکومت الیور کرامول، ممنوع اعلام شد. آن ها کریسمس را جشنی پاگان و غیراخلاقی می دانستند که باید از تقویم حذف شود. این ممنوعیت تا احیای مجدد پادشاهی در سال ۱۶۶۰ ادامه یافت، اما همچنان نگاه منفی به آن وجود داشت.
احیای مجدد و تغییر ماهیت در قرن نوزدهم: در اوایل قرن نوزدهم، با ظهور جنبش های مذهبی مانند جنبش آکسفورد در کلیسای انگلستان و همچنین تأثیر نویسندگان بزرگی همچون چارلز دیکنز، کریسمس جانی دوباره گرفت. دیکنز با خلق داستان هایی مانند «سرود کریسمس» (A Christmas Carol)، تصویری جدید و محبوب از کریسمس را به عنوان جشنی خانوادگی، پر از سخاوت، مهربانی و بخشش ارائه داد. این تغییر دیدگاه، کریسمس را به یک جشن با تمرکز بر ارزش های انسانی، دورهمی های صمیمی و هدیه دادن تبدیل کرد و آن را به شکلی که امروزه می شناسیم، نزدیک ساخت.
با مهاجرت اروپاییان به آمریکای شمالی و گسترش فرهنگ های مختلف، کریسمس به یک پدیده جهانی تبدیل شد و در قرن بیستم، جنبه های تجاری و غیرمذهبی آن نیز تقویت شد، به گونه ای که امروزه، بسیاری از افراد صرف نظر از باورهای مذهبی خود، در این جشن شرکت می کنند و از فضای شاد آن لذت می برند.
نمادهای اصلی کریسمس و معنای آن ها
کریسمس مجموعه ای غنی از نمادهاست که هر یک ریشه ها و معانی خاص خود را دارند. این نمادها، ترکیبی از سنت های باستانی، باورهای مذهبی و عناصر فرهنگی مدرن هستند.
درخت کریسمس
درخت کریسمس، به ویژه درختان کاج همیشه سبز، یکی از برجسته ترین نمادهای این جشن است. ریشه های پرستش درختان و گیاهان همیشه سبز به دوران پیشامسیحیت و فرهنگ های پاگان بازمی گردد، جایی که این درختان نمادی از زندگی، باروری و مقاومت در برابر سرمای زمستان بودند. در اعتقادات قدیم، درختان همیشه سبز نشانه ای از زندگی جاودان و پایداری در چرخه ی طبیعت بودند که در زمستان نیز سرسبزی خود را حفظ می کردند.
ورود تزئین درخت کاج به جشن کریسمس به آلمان در قرن شانزدهم میلادی نسبت داده می شود. روایت است که مارتین لوتر، رهبر اصلاحات پروتستانی، پس از دیدن زیبایی ستاره ها در میان شاخه های درختان کاج در یک شب زمستانی، درختی را به خانه آورد و آن را با شمع تزئین کرد تا نمادی از نور مسیح در تاریکی باشد. از آن زمان، این سنت به تدریج در اروپا و سپس در سراسر جهان گسترش یافت.
تزئینات درخت کریسمس هر یک معنای خاصی دارند:
- ستاره: ستاره ای که بر فراز درخت نصب می شود، نماد ستاره بیت اللحم است که مجوسیان را به محل تولد عیسی مسیح هدایت کرد.
- چراغ ها: چراغ های رنگارنگ و درخشان، نماد نور مسیح هستند که به جهان روشنایی و امید می بخشد.
- گوی ها و تزئینات گرد: این تزئینات اغلب نماد سیب های ممنوعه در باغ عدن یا میوه های زندگی هستند.
- فرشته ها: فرشتگان، نمادی از فرشتگانی هستند که بشارت تولد مسیح را به شبانان دادند.
- آبنبات های عصایی (Candy Canes): این آبنبات ها با شکل J (مخفف Jesus) یا عصای چوپان که نماد عیسی به عنوان شبان نیکوکار است، ارتباط دارند.
بابانوئل (سانتا کلاوس)
شخصیت مهربان و فربه ی بابانوئل که با لباس قرمز، ریش سفید و کیسه ای پر از هدیه شناخته می شود، یکی از محبوب ترین نمادهای کریسمس است. ریشه های تاریخی این شخصیت به سنت نیکولاس (Saint Nicholas) بازمی گردد. سنت نیکولاس اسقفی نیکوکار بود که در قرن چهارم میلادی در مایرا (واقع در ترکیه امروزی) زندگی می کرد. او به خاطر سخاوت و کمک به فقرا، به ویژه کودکان، شهرت داشت.
افسانه ها و داستان های بسیاری از نیکوکاری های سنت نیکولاس نقل شده است، از جمله کمک او به سه دختر فقیر برای ازدواج با انداختن سکه های طلا در جوراب های آویزان آن ها کنار شومینه. پس از مرگ او، روز ۶ دسامبر به عنوان روز بزرگداشت او در اروپا جشن گرفته می شد.
تصویر مدرن بابانوئل عمدتاً در قرن نوزدهم در آمریکا شکل گرفت. مهاجران هلندی که سنت «سینترکلاس» (Sinterklaas) را با خود به نیویورک آوردند، به تدریج این شخصیت را به «سانتا کلاوس» (Santa Claus) تغییر دادند. اشعار و تصاویر هنرمندان و نویسندگانی مانند کلمنت کلارک مور با شعر «بازدید از سنت نیکولاس» و توماس نست با کارتون های معروفش، به تثبیت تصویر سانتا کلاوس کنونی کمک کردند؛ پیرمردی شاد و چاق که با سورتمه ای پرنده و گوزن های شمالی هدایا را به خانه ها می آورد.
هدیه دادن
سنت هدیه دادن در کریسمس ریشه های متعددی دارد. یکی از مهم ترین ریشه های مذهبی آن، مربوط به هدایایی است که سه مجوسی (مغان یا پادشاهان شرق) به نوزاد عیسی مسیح در بیت اللحم تقدیم کردند: طلا، کندر و مر مکی. این هدایا نمادی از پادشاهی، الوهیت و فداکاری مسیح بودند.
ریشه های غیرمذهبی سنت هدیه دادن نیز به جشن های باستانی مانند ساتورنالیا بازمی گردد که در آن رومیان به تبادل هدایا می پرداختند. در دوران مدرن، هدیه دادن به نمادی از عشق، سخاوت، قدردانی و به اشتراک گذاشتن شادی تبدیل شده است. کودکان در صبح کریسمس با اشتیاق به دنبال هدایای خود می گردند و بزرگسالان نیز با دقت به انتخاب هدیه برای عزیزانشان می پردازند.
سایر نمادها
- جوراب های کریسمس: این جوراب ها که کنار شومینه آویزان می شوند، نمادی از افسانه سنت نیکولاس و انداختن سکه های طلا در جوراب های دختران فقیر است.
- حلقه های گل کریسمس (Wreaths): حلقه های همیشه سبز که بر در ورودی نصب می شوند، نماد زندگی جاودان و چرخه ی بی پایان زندگی هستند.
- شمع ها: شمع ها نماد نور و امید، به ویژه نور مسیح هستند که تاریکی جهان را روشن می کند.
- سرودهای کریسمس (Carols): این ترانه های سنتی، بخشی جدایی ناپذیر از جشن کریسمس هستند که فضای شادی و مذهبی این ایام را تقویت می کنند.
آداب و رسوم جشن کریسمس در کشورهای مختلف جهان
جشن کریسمس، با وجود محوریت واحد خود یعنی میلاد عیسی مسیح، در کشورهای مختلف جهان با آداب و رسوم متنوع و گاه منحصر به فردی برگزار می شود. این تفاوت ها، ناشی از تلفیق سنت های مذهبی با فرهنگ های بومی هر منطقه است که به این جشن رنگ و بویی خاص می بخشد.
آداب و رسوم مشترک
در بیشتر کشورهای مسیحی، آداب و رسوم مشترکی مشاهده می شود:
- حضور در کلیسا: بسیاری از خانواده ها در شب یا صبح کریسمس در مراسم عشای ربانی نیمه شب یا صبح کریسمس شرکت می کنند.
- دورهمی خانوادگی: جمع شدن خانواده و دوستان برای صرف شام ویژه کریسمس، که اغلب شامل غذاهای سنتی مانند بوقلمون یا ژامبون است.
- تزئینات: تزئین خانه ها و درخت کریسمس با چراغ ها، گوی ها و نوارهای رنگی.
- تبادل هدایا: هدیه دادن به یکدیگر، به ویژه به کودکان، که معمولاً در صبح کریسمس یا شب قبل از آن انجام می شود.
آداب و رسوم خاص در کشورهای مختلف
فراتر از مشترکات، هر کشور و منطقه ای دارای سنت های جالبی است:
- آلمان: در آلمان، سنت پنهان کردن یک خیارشور تزئینی در درخت کریسمس وجود دارد و کودکی که زودتر آن را پیدا کند، هدیه ویژه ای دریافت می کند. همچنین، کودکان در شب کریسمس کفش های خود را بیرون خانه می گذارند تا در صبح روز بعد شکلات یا یک شاخه درخت (برای کودکان بازیگوش) در آن ها پیدا کنند.
- نروژ: برخلاف بسیاری از کشورها که خانه هایشان را تمیز می کنند، نروژی ها تمام جاروها و وسایل تمیزکاری را در شب کریسمس پنهان می کنند. آن ها معتقدند که جادوگران و ارواح خبیث در این شب پرسه می زنند و ممکن است جاروها را برای پرواز به سرقت ببرند.
- فنلاند: در فنلاند، بسیاری از خانواده ها در شب کریسمس به گورستان ها می روند و شمع هایی بر سر مزار عزیزان از دست رفته خود روشن می کنند. این سنت فضایی از آرامش و یادآوری را در شب کریسمس ایجاد می کند.
- انگلیس: در انگلیس، کودکان جوراب های کریسمس خود را آویزان می کنند تا سانتا برایشان هدیه بیاورد. در ۲۶ دسامبر، روزی به نام Boxing Day (روز جعبه) جشن گرفته می شود که ریشه های تاریخی در سنت دادن هدایا به افراد نیازمند و کارمندان دارد. امروزه این روز بیشتر با حراجی های بزرگ و رویدادهای ورزشی همراه است.
- فیلیپین: فیلیپین یکی از طولانی ترین فصول کریسمس را در جهان دارد که از سپتامبر آغاز می شود و تا ژانویه ادامه می یابد. نمایشگرهای نوری عظیم و جشنواره های فانوس های غول پیکر از ویژگی های برجسته این جشن در این کشور هستند.
- مکزیک: در مکزیک، جشن های کریسمس شامل «پوساداها» (Posadas) می شود؛ processions (راه پیمایی هایی) که داستان مریم و یوسف در جستجوی مکانی برای اقامت در بیت اللحم را بازسازی می کنند. همچنین، شکستن «پیناتاها» (Piñatas) که با شیرینی و اسباب بازی پر شده اند، از دیگر رسوم محبوب است.
- اوکراین: در اوکراین، به جای تزئین درخت کریسمس با تزئینات معمولی، برخی افراد به طور مصنوعی تار عنکبوت و تار عنکبوت های کوچک را به درخت آویزان می کنند. این سنت از داستانی قدیمی سرچشمه می گیرد که می گوید یک بیوه فقیر و فرزندانش با تارهای عنکبوت درخت کریسمسشان را تزئین کردند و در صبح روز کریسمس، تارها به نقره و طلا تبدیل شدند.
- جمهوری چک: دختران مجرد در جمهوری چک در شب کریسمس یک لنگه کفش را از بالای شانه شان به بیرون خانه پرتاب می کنند. اگر نوک پنجه کفش به سمت در باشد، به این معنی است که در سال جدید ازدواج خواهند کرد.
- آفریقای جنوبی: در آفریقای جنوبی، خوردن کرم ابریشم سرخ شده در روز کریسمس یک سنت غیرعادی اما رایج است. این کرم ها منبع پروتئین هستند و به عنوان یک غذای خاص در این ایام مصرف می شوند.
این تنوع در آداب و رسوم نشان دهنده غنای فرهنگی و قابلیت انطباق جشن کریسمس با هویت های محلی است، در حالی که هسته اصلی آن، یعنی گرامیداشت تولد عیسی مسیح، ثابت و پایدار باقی می ماند.
ابعاد مذهبی و روحانی تولد عیسی مسیح در کریسمس
در حالی که جنبه های فرهنگی و تجاری کریسمس در دوران مدرن گسترش یافته است، نباید از اهمیت بنیادین و روحانی آن در مسیحیت غافل شد. کریسمس در اصل، یادبود و جشن واقعی تولد منجی است و برای مسیحیان در سراسر جهان، یکی از مقدس ترین اعیاد به شمار می رود. این روز، نه تنها یادآور یک واقعه تاریخی، بلکه نمادی از ورود الهی به دنیای بشری و آغاز دوره جدیدی از امید و نجات است.
اهمیت الهی و روحانی میلاد مسیح: از دیدگاه الهیات مسیحی، تولد عیسی مسیح، تجلی محبت و رحمت بی کران خداوند نسبت به بشریت است. او به عنوان کلام خدا و نور جهان (طبق انجیل یوحنا) به دنیا آمد تا راه رستگاری را به انسان ها نشان دهد. میلاد مسیح، تحقق پیشگویی های انبیاء عهد عتیق و نقطه عطفی در تاریخ ادیان و سرنوشت بشریت است. مسیحیان باور دارند که عیسی با تولد خود، پلی میان آسمان و زمین ایجاد کرد و زمینه را برای آشتی انسان با خداوند فراهم آورد.
پیام های اصلی کریسمس عمیقاً با این ابعاد روحانی گره خورده اند:
- صلح: تولد مسیح با پیام صلح فرشتگان همراه بود: «جلال بر خدا در اعلی علیین، و بر زمین صلح و در میان مردم رضامندی». کریسمس دعوت به صلح درونی و جهانی است.
- امید: در زمانی که جهان در تاریکی و یأس فرو رفته بود، تولد مسیح به عنوان نور و امید تازه، بشارت دهنده آینده ای روشن تر بود.
- محبت و بخشش: اصل محبت الهی و بخشش گناهان، در قلب پیام کریسمس قرار دارد. هدیه دادن، نشانه این محبت و سخاوت است.
- آغاز دوباره: میلاد مسیح، نمادی از تولد دوباره و فرصتی برای تجدید نظر در زندگی و حرکت به سوی ارزش های والاتر است.
کریسمس در میان اعیاد مهم مسیحی جایگاه ویژه ای دارد. اگرچه عید پاک (رستاخیز مسیح) از نظر الهیاتی مهم ترین عید محسوب می شود، کریسمس به دلیل فضای شاد، خانوادگی و نمادهای پرمهرش، بیشترین توجه عمومی را به خود جلب می کند. عید پاک بر اوج فداکاری و پیروزی مسیح بر مرگ تأکید دارد، در حالی که کریسمس بر تجسم الهی، فروتنی و امید به آینده ای که با تولد او آغاز شد، متمرکز است.
از این رو، کریسمس نه تنها یک جشن سالیانه است، بلکه فراخوانی برای بازنگری در ارزش های اخلاقی و انسانی، تأمل در معنای زندگی و تجدید میثاق با اصول محبت، صلح و همدلی است که تولد عیسی مسیح به ارمغان آورده است.
نتیجه گیری
کریسمس، جشنی که در طول قرون متمادی تکامل یافته است، امروزه فراتر از یک مناسبت مذهبی، به یک پدیده جهانی تبدیل شده که میلیون ها نفر را با خود همراه می کند. در قلب این جشن، یادبود تولد عیسی مسیح، پیامبر صلح و محبت قرار دارد که برای مسیحیان نمادی از امید، رستگاری و تجلی رحمت الهی است. ریشه های تاریخی کریسمس، که با جشن های باستانی انقلاب زمستانی و آیین های پاگان آمیخته شده، به این جشن عمقی فرهنگی و معنایی بخشیده است.
از درختان کاج آراسته که نماد زندگی جاودان هستند تا شخصیت مهربان بابانوئل که ریشه در داستان های سنت نیکولاس دارد، و سنت هدیه دادن که یادآور محبت و سخاوت است، هر عنصر از کریسمس داستانی پرمعنا را روایت می کند. آداب و رسوم متنوع در کشورهای مختلف جهان نیز نشان دهنده قابلیت انطباق این جشن با فرهنگ های بومی و همزمان حفظ هسته اصلی آن است.
در نهایت، کریسمس با پیام های بنیادین صلح، شادی، بخشش و همدلی، نه تنها بهانه ای برای دورهمی های خانوادگی و تبادل هدایاست، بلکه فراخوانی است برای درک عمیق تر از مشترکات انسانی و احترام متقابل میان فرهنگ ها و ادیان. این جشن یادآوری می کند که ارزش های جاودانه مانند امید و محبت، مرزها را درمی نوردند و می توانند منبع الهام بخش برای جهانی بهتر باشند.
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "کریسمس: جشن تولد عیسی مسیح، تاریخچه و رسوم کامل" هستید؟ با کلیک بر روی گردشگری و اقامتی، آیا به دنبال موضوعات مشابهی هستید؟ برای کشف محتواهای بیشتر، از منوی جستجو استفاده کنید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "کریسمس: جشن تولد عیسی مسیح، تاریخچه و رسوم کامل"، کلیک کنید.