برای گرفتن اصل مدرک دیپلم به کجا مراجعه کنیم

برای دریافت اصل مدرک دیپلم، می توانید به مدرسه محل تحصیل خود یا در شرایط خاص به اداره آموزش و پرورش منطقه مراجعه کنید. این مدرک به عنوان سند رسمی پایان تحصیلات متوسطه، برای ورود به دانشگاه، استخدام و امور مهاجرتی اهمیت فراوانی دارد.

دریافت اصل مدرک دیپلم، یکی از مراحل کلیدی در مسیر تحصیلی و شغلی هر فرد است. این مدرک نه تنها گواه پایان دوره متوسطه است، بلکه دروازه ای به سوی فرصت های جدید تحصیلی در دانشگاه ها و یا ورود به بازار کار محسوب می شود. فرآیند دریافت این مدرک، گرچه در ظاهر ساده به نظر می رسد، اما با توجه به تنوع شرایط متقاضیان – از فارغ التحصیلان جدید گرفته تا کسانی که سال ها از تحصیلشان گذشته، یا افرادی با وضعیت خاص نظام وظیفه و مدارس منحل شده – می تواند پیچیدگی هایی داشته باشد. شناخت دقیق مسیرهای موجود، مدارک مورد نیاز و مراحل گام به گام، برای تسهیل این فرآیند حیاتی است. این مقاله با هدف ارائه یک راهنمای جامع و تخصصی، به تمامی ابعاد این موضوع خواهد پرداخت تا متقاضیان بتوانند با آگاهی کامل و بدون سردرگمی، به اصل مدرک دیپلم خود دسترسی پیدا کنند.

درک مفاهیم کلیدی: اصل مدرک، گواهی موقت، تاییدیه تحصیلی

پیش از ورود به جزئیات فرآیند دریافت مدرک دیپلم، ضروری است که با سه مفهوم کلیدی مرتبط با مدارک تحصیلی، یعنی اصل مدرک دیپلم، گواهی موقت دیپلم و تاییدیه تحصیلی آشنا شویم. درک تفاوت ها و کاربردهای هر یک، به متقاضیان کمک می کند تا با دیدی روشن تر، مسیر مناسب برای نیاز خود را انتخاب کنند.

۱.۱. اصل مدرک دیپلم: تعریف، کاربردها و اهمیت

اصل مدرک دیپلم، مهم ترین و رسمی ترین سند پایان دوره متوسطه است که توسط وزارت آموزش و پرورش صادر می شود. این مدرک، نشان دهنده موفقیت فرد در گذراندن تمامی واحدهای درسی و امتحانات مربوط به دوره دبیرستان (نظام قدیم، نظام جدید یا فنی و حرفه ای) است. از نظر حقوقی و اداری، اصل مدرک دیپلم از بالاترین اعتبار برخوردار است و برای مقاصد بسیاری از جمله موارد زیر کاربرد دارد:

• ثبت نام در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی: برای تکمیل فرآیند ثبت نام قطعی در مقاطع کاردانی، کارشناسی و بالاتر، ارائه اصل مدرک دیپلم (و در برخی موارد پیش دانشگاهی) الزامی است.
• استخدام در نهادهای دولتی و خصوصی: بسیاری از سازمان ها و شرکت ها، به ویژه در مشاغل نیازمند مدرک دیپلم یا بالاتر، ارائه اصل این مدرک را برای تکمیل پرونده استخدامی و احراز صلاحیت متقاضی درخواست می کنند.
• مهاجرت و ادامه تحصیل در خارج از کشور: برای ترجمه رسمی مدارک تحصیلی جهت ارائه به سفارتخانه ها، دانشگاه های خارجی و نهادهای مهاجرتی، وجود اصل مدرک دیپلم و پیش دانشگاهی (همراه با ریزنمرات) ضروری است. دارالترجمه های رسمی تنها با ارائه اصل مدارک اقدام به ترجمه آن ها می کنند.
• امور شخصی و رسمی: در برخی موارد برای دریافت پروانه کسب، امور بانکی، یا سایر تراکنش های رسمی که نیاز به احراز سطح تحصیلات وجود دارد، اصل مدرک دیپلم مورد نیاز خواهد بود.

۱.۲. گواهی موقت دیپلم: کاربرد و لزوم بازگرداندن آن

گواهی موقت دیپلم، سندی است که معمولاً بلافاصله پس از اتمام موفقیت آمیز دوره متوسطه و اعلام نتایج نهایی، توسط مدرسه محل تحصیل به دانش آموزان اعطا می شود. این گواهی به دلیل زمان بر بودن فرآیند صدور و چاپ اصل مدرک دیپلم، به عنوان یک جایگزین موقت و معتبر برای ثبت نام اولیه در دانشگاه ها یا برخی مراکز آموزشی و استخدامی مورد استفاده قرار می گیرد.

مهم ترین نکته در خصوص گواهی موقت دیپلم، ماهیت «موقت» آن است. این گواهی دارای تاریخ انقضا بوده و دانشگاه ها یا سایر نهادها متقاضی را ملزم می کنند که پس از دریافت اصل مدرک دیپلم، گواهی موقت را به مرجع صادرکننده (مدرسه یا دانشگاه) بازگرداند و اصل مدرک را جایگزین آن کند. عدم بازگرداندن گواهی موقت می تواند مانع از دریافت اصل مدرک دیپلم شده و در برخی موارد منجر به مشکلات اداری و تحصیلی شود.

۱.۳. تاییدیه تحصیلی (آنلاین): ماهیت، کاربرد و تفاوت آن با اصل مدرک

تاییدیه تحصیلی، سندی رسمی و الکترونیکی است که صحت اطلاعات تحصیلی فرد را از طریق سامانه های دولتی (مانند سامانه تاییدیه مدارک تحصیلی وزارت آموزش و پرورش به نشانی emt.medu.ir) تأیید می کند. این تاییدیه صرفاً یک استعلام رسمی از صحت مدارک است و به هیچ عنوان جایگزین اصل مدرک دیپلم یا گواهی موقت نمی شود. کاربرد اصلی تاییدیه تحصیلی در موارد زیر است:

• ثبت نام در دانشگاه ها: بسیاری از دانشگاه ها، به ویژه دانشگاه های دولتی، برای مرحله ثبت نام اولیه و تأیید سوابق تحصیلی، از متقاضیان می خواهند که تاییدیه تحصیلی خود را از سامانه emt.medu.ir دریافت کرده و به دانشگاه ارجاع دهند.
• ارائه به ادارات و سازمان ها: برخی از نهادهای دولتی یا خصوصی برای استعلام سریع و الکترونیکی سوابق تحصیلی، از این تاییدیه استفاده می کنند.
• فرآیند ترجمه رسمی: برای ترجمه رسمی مدارک تحصیلی توسط دارالترجمه ها، در برخی موارد نیاز به تاییدیه تحصیلی از سامانه مذکور است تا صحت مدرک توسط نهاد صادرکننده به دارالترجمه تأیید شود.

تفاوت اساسی تاییدیه تحصیلی با اصل مدرک دیپلم این است که تاییدیه تنها یک تأییدیه سیستمی و الکترونیکی است و یک سند فیزیکی و امضا شده نیست. در حالی که اصل مدرک دیپلم یک سند فیزیکی با مهر و امضای رسمی است که به دارنده آن اعطا می شود و می تواند در دست او باشد. بنابراین، برای هرگونه اقدام رسمی که نیازمند ارائه سند فیزیکی باشد، اصل مدرک دیپلم همچنان الزامی است.

مسیرهای اصلی دریافت اصل مدرک دیپلم: مراجعه حضوری و استعلام الکترونیکی

برای دریافت اصل مدرک دیپلم، متقاضیان باید یکی از مسیرهای مشخص شده را دنبال کنند. این مسیرها عمدتاً شامل مراجعه حضوری به مدرسه محل تحصیل یا در صورت عدم امکان، مراجعه به اداره آموزش و پرورش منطقه می شود. همچنین، نقش سامانه تاییدیه تحصیلی نیز در تسهیل برخی فرآیندها قابل توجه است.

۲.۱. مراجعه به مدرسه محل تحصیل: اولین و سریع ترین گزینه

ساده ترین و مرسوم ترین راه برای دریافت اصل مدرک دیپلم، مراجعه مستقیم به مدرسه ای است که در آن فارغ التحصیل شده اید. این روش معمولاً سریع ترین فرآیند را دارد، زیرا مدارک شما در آرشیو همان مدرسه نگهداری می شود. متقاضیان باید پس از اعلام نتایج نهایی و اطمینان از صدور اصل مدرک توسط وزارت آموزش و پرورش و ارسال آن به مدرسه، با در دست داشتن مدارک شناسایی به واحد بایگانی یا دفتر دبیرستان مراجعه کرده و درخواست صدور اصل مدرک دیپلم را ثبت کنند.

در این مرحله، ممکن است مدرسه از شما بخواهد که گواهی موقت دیپلم (در صورت دریافت آن) را تحویل دهید. معمولاً این فرآیند در مدارس فعال و دایر، ظرف چند روز کاری و با پرداخت هزینه های قانونی جزئی (مانند هزینه تمبر) انجام می شود. پیگیری تلفنی قبل از مراجعه می تواند از اتلاف وقت جلوگیری کند.

۲.۲. مراجعه به اداره آموزش و پرورش منطقه/ناحیه: در شرایط خاص

در برخی موارد، امکان مراجعه به مدرسه محل تحصیل وجود ندارد و متقاضی باید برای دریافت اصل مدرک دیپلم خود به اداره آموزش و پرورش منطقه ای که مدرسه در آن واقع شده است، مراجعه کند. این شرایط خاص شامل موارد زیر است:

• انحلال یا تعطیلی مدرسه: مدارسی که به هر دلیل منحل شده یا دیگر دایر نیستند، مدارک فارغ التحصیلان خود را به اداره آموزش و پرورش منطقه منتقل می کنند.
• تغییر کاربری مدرسه: اگر مدرسه محل تحصیل شما تغییر کاربری داده و دیگر به عنوان دبیرستان فعالیت نمی کند، آرشیو مدارک آن به اداره آموزش و پرورش انتقال یافته است.
• عدم همکاری مدرسه: در مواردی نادر، ممکن است مدرسه به دلایلی (مانند مشکلات اداری داخلی یا فقدان دسترسی به آرشیو) از تحویل مدرک خودداری کند. در این شرایط، مداخله اداره آموزش و پرورش ضروری است.
• فارغ التحصیلان سال های بسیار دور: برای فارغ التحصیلانی که سال های زیادی از زمان اخذ دیپلمشان گذشته است، ممکن است آرشیو مدارک به طور کامل به اداره آموزش و پرورش منتقل شده باشد.

در این موارد، متقاضی باید با مراجعه به واحد بایگانی یا امتحانات اداره آموزش و پرورش منطقه مربوطه، درخواست خود را ثبت کرده و پس از ارائه مدارک شناسایی و سایر مستندات لازم، پیگیری های لازم را برای دریافت مدرک دیپلم از آرشیو مرکزی آموزش و پرورش انجام دهد. این فرآیند ممکن است کمی زمان برتر از مراجعه به مدرسه باشد.

۲.۳. کاربرد سامانه تاییدیه تحصیلی (emt.medu.ir) در فرآیند استعلام

سامانه تاییدیه مدارک تحصیلی وزارت آموزش و پرورش به نشانی emt.medu.ir، ابزاری الکترونیکی برای استعلام و تأیید رسمی سوابق تحصیلی است. گرچه این سامانه به طور مستقیم برای دریافت اصل مدرک دیپلم به صورت فیزیکی طراحی نشده است، اما نقش بسیار مهمی در فرآیند استعلام و تأیید مدارک دارد که در بسیاری از موارد کارگشا خواهد بود. مراحل گام به گام دریافت تاییدیه تحصیلی از این سامانه به شرح زیر است:

1. ورود به سامانه: ابتدا به نشانی emt.medu.ir مراجعه کنید.
2. انتخاب نوع درخواست: در صفحه اصلی، گزینه ثبت نام تاییدیه تحصیلی را انتخاب نمایید.
3. انتخاب مقطع و نظام آموزشی: در مرحله بعد، باید مقطع تحصیلی (دیپلم) و نظام آموزشی (مانند نظام جدید، نظام قدیم، فنی و حرفه ای) خود را به دقت انتخاب کنید. سپس کد امنیتی را وارد کرده و بر روی تایید / ادامه گام بعدی کلیک کنید.
4. ورود اطلاعات فردی و تحصیلی: در این بخش، اطلاعات هویتی شامل کد ملی، نام، نام خانوادگی، نام پدر، تاریخ تولد و همچنین اطلاعات تحصیلی شامل کد دانش آموزی، شماره شناسنامه، سال فارغ التحصیلی و نام دبیرستان را وارد نمایید.
5. مشخصات استعلام گیرنده: در این قسمت باید اطلاعات مربوط به مرجعی که قرار است تاییدیه به آن ارسال شود (مانند دانشگاه، دارالترجمه، سازمان یا شرکت) را وارد کنید. این اطلاعات شامل نوع استعلام گیرنده (شخص حقیقی یا حقوقی)، نام استان، شهر، و مشخصات دقیق گیرنده است. دقت در این بخش بسیار مهم است زیرا تاییدیه مستقیماً به مرجع مورد نظر ارسال می شود.
6. بازبینی و پرداخت هزینه: پس از ورود اطلاعات، خلاصه ای از درخواست شما نمایش داده می شود. اطلاعات را به دقت بازبینی کنید و در صورت تأیید، برای پرداخت هزینه مربوط به صدور تاییدیه (معمولاً مبلغی اندک) به درگاه بانکی متصل شوید.
7. دریافت کد رهگیری: پس از پرداخت موفقیت آمیز، یک کد پیگیری به شما داده می شود. این کد برای پیگیری وضعیت تاییدیه و مشاهده نهایی آن از طریق بخش پیگیری مدرک تحصیلی در همان سامانه ضروری است.

لازم به ذکر است که تاییدیه تحصیلی الکترونیکی، یک سند چاپی نیست که مستقیماً به متقاضی تحویل شود؛ بلکه اطلاعات آن به صورت الکترونیکی به مرجع درخواست کننده ارسال می گردد. بنابراین، اگر هدف شما دریافت اصل مدرک دیپلم به صورت فیزیکی برای نگهداری شخصی یا ترجمه رسمی است، همچنان باید مسیرهای حضوری را پیگیری کنید، اما این تاییدیه می تواند فرآیند استعلام توسط نهادهای ذی ربط را تسریع بخشد.

مدارک لازم برای دریافت اصل مدرک دیپلم: راهنمای جامع بر اساس شرایط

برای دریافت اصل مدرک دیپلم، مدارک مورد نیاز بسته به وضعیت و شرایط متقاضی می تواند متفاوت باشد. تهیه و تکمیل دقیق این مدارک پیش از مراجعه، در تسریع فرآیند و جلوگیری از اتلاف وقت نقش بسزایی دارد. در جدول زیر، مدارک لازم بر اساس سناریوهای مختلف به تفکیک ارائه شده است:

شرایط متقاضی	مدارک مورد نیاز	توضیحات و نکات تکمیلی
فارغ التحصیلان خانم	اصل و کپی کارت ملی گواهی موقت دیپلم (در صورت دریافت و درخواست مدرسه)	اولویت مراجعه با مدرسه محل تحصیل است.
فارغ التحصیلان آقا با کارت پایان خدمت	اصل و کپی کارت ملی اصل و کپی کارت پایان خدمت هوشمند گواهی موقت دیپلم (در صورت دریافت و درخواست مدرسه)	ارائه کارت پایان خدمت برای آقایان ضروری است.
فارغ التحصیلان آقا در حال تحصیل (دانشجو با معافیت تحصیلی)	اصل و کپی کارت ملی گواهی اشتغال به تحصیل معتبر از دانشگاه (دارای تاریخ اعتبار) معافیت تحصیلی معتبر گواهی موقت دیپلم (در صورت دریافت و درخواست مدرسه)	مدرسه موظف است با ارائه گواهی اشتغال به تحصیل، دیپلم را تحویل دهد. در صورت عدم همکاری مدرسه، به اداره آموزش و پرورش منطقه مراجعه شود.
فارغ التحصیلان آقا در حال گذراندن خدمت سربازی (با برگه سبز)	اصل و کپی کارت ملی برگه اعزام به خدمت (برگه سبز) گواهی موقت دیپلم (در صورت دریافت و درخواست مدرسه)	برخی مدارس ممکن است در این مورد ناآگاه باشند. در صورت مقاومت، با مراجعه به اداره آموزش و پرورش منطقه و دریافت ماده قانونی مربوطه، می توانید مدرک را دریافت کنید.
فارغ التحصیلان سال های گذشته (که از زمان فارغ التحصیلی شان مدت زیادی گذشته است)	اصل و کپی کارت ملی گواهی موقت دیپلم (در صورت دریافت و درخواست مدرسه) معرفی نامه از دانشگاه یا محل کار (در صورت درخواست مرجع)	ممکن است مدارک به اداره آموزش و پرورش منطقه منتقل شده باشد.
فارغ التحصیلان مدارس تعطیل شده یا منحل شده	اصل و کپی کارت ملی نامه ای که انحلال یا تعطیلی مدرسه را تایید کند (صادر شده توسط اداره آموزش و پرورش)	مراجعه به اداره آموزش و پرورش منطقه الزامی است، زیرا مدارک در آرشیو این اداره نگهداری می شود.
در صورت گم شدن مدرک دیپلم (جهت دریافت المثنی)	اصل و کپی کارت ملی فرم درخواست صدور مدرک المثنی (دریافت از اداره آموزش و پرورش) آگهی چاپ شده در یکی از روزنامه های کثیرالانتشار مبنی بر گم شدن مدرک فیش واریزی هزینه صدور المثنی عکس پرسنلی (در صورت نیاز)	فرایند دریافت المثنی پیچیده تر و زمان برتر است و باید از طریق اداره آموزش و پرورش پیگیری شود.

نکات عمومی در مورد مدارک

علاوه بر مدارک ذکر شده در جدول، توجه به نکات زیر در فرآیند دریافت اصل مدرک دیپلم حائز اهمیت است:

• همراه داشتن اصل و کپی: همواره توصیه می شود که علاوه بر اصل مدارک مورد نیاز، کپی آن ها را نیز به همراه داشته باشید تا در صورت نیاز به ارائه کپی، دچار مشکل نشوید.
• عکس پرسنلی: در برخی موارد، به ویژه برای صدور المثنی یا تکمیل فرم های خاص، ممکن است به یک یا دو قطعه عکس پرسنلی جدید نیاز باشد.
• معرفی نامه از دانشگاه یا محل کار: در صورتی که برای امور دانشگاهی یا استخدامی نیازمند مدرک هستید، ممکن است مرجع درخواست کننده، نامه ای جهت معرفی شما به مدرسه یا آموزش و پرورش ارائه دهد که روند کار را تسهیل کند.
• تماس قبلی: اکیداً توصیه می شود پیش از مراجعه حضوری به مدرسه یا اداره آموزش و پرورش، با شماره تماس های موجود تماس گرفته و از مدارک دقیق و به روز مورد نیاز و همچنین ساعت کاری واحد مربوطه مطلع شوید تا از تردد غیرضروری جلوگیری شود.

تهیه دقیق و کامل مدارک مورد نیاز، اولین و مهم ترین گام در فرآیند دریافت اصل مدرک دیپلم است. عدم توجه به این موضوع می تواند منجر به تأخیرهای غیرضروری در روند دریافت مدرک شود.

مراحل گام به گام فرآیند دریافت اصل مدرک دیپلم

دریافت اصل مدرک دیپلم، فارغ از اینکه به کدام مرجع مراجعه می کنید، شامل مراحل اجرایی مشخصی است که رعایت آن ها می تواند فرآیند را تسهیل کند. در ادامه، یک راهنمای گام به گام از این فرآیند ارائه شده است:

گام ۱: آماده سازی دقیق تمامی مدارک مورد نیاز بر اساس شرایط شما

همانطور که در بخش قبل ذکر شد، اولین و مهم ترین گام، شناسایی و آماده سازی کلیه مدارک مورد نیاز بر اساس وضعیت شخصی شماست. این شامل کارت ملی، کارت پایان خدمت (برای آقایان)، گواهی اشتغال به تحصیل یا معافیت تحصیلی، گواهی موقت دیپلم (در صورت نیاز مدرسه)، و هرگونه معرفی نامه یا مستندات خاص دیگر است. اطمینان حاصل کنید که هم اصل مدارک و هم کپی های خوانا از آن ها را به همراه دارید.

گام ۲: تعیین مرجع مراجعه (مدرسه یا اداره آموزش و پرورش)

پس از آماده سازی مدارک، باید مرجع مناسب برای دریافت مدرک خود را مشخص کنید. در اغلب موارد، مدرسه محل تحصیل شما بهترین گزینه است. اما اگر مدرسه منحل شده، تغییر کاربری داده یا سال ها از فارغ التحصیلی شما گذشته است، باید به اداره آموزش و پرورش منطقه/ناحیه مربوطه مراجعه کنید. برای اطمینان می توانید ابتدا با مدرسه تماس بگیرید و از وضعیت مدرک خود مطلع شوید.

گام ۳: مراجعه حضوری و ثبت درخواست رسمی

با مدارک کامل و در زمان اداری مشخص، به مرجع تعیین شده مراجعه کنید. در مدرسه، به واحد بایگانی یا دفتر دبیرستان و در اداره آموزش و پرورش، به واحد امتحانات یا بایگانی مراجعه کنید. درخواست شفاهی خود را برای دریافت اصل مدرک دیپلم مطرح نمایید.

گام ۴: تکمیل فرم های مربوطه (در صورت نیاز)

مسئول مربوطه ممکن است از شما بخواهد که فرم های خاصی را تکمیل کنید. این فرم ها معمولاً شامل اطلاعات هویتی، اطلاعات تحصیلی و دلیل درخواست مدرک می شود. فرم ها را با دقت و خوانا پر کنید.

گام ۵: پرداخت هزینه های مربوطه

معمولاً برای صدور اصل مدرک دیپلم یا المثنی آن، هزینه های اندکی (مانند هزینه تمبر یا خدمات اداری) تعیین شده است که باید پرداخت شود. این هزینه ها توسط وزارت آموزش و پرورش تعیین و اعلام می شوند و مبلغ بالایی نیستند. رسید پرداخت را نزد خود نگه دارید.

گام ۶: پیگیری و دریافت اصل مدرک دیپلم در زمان مقرر

پس از طی مراحل اداری و بررسی مدارک توسط مسئولین مربوطه، اصل مدرک دیپلم شما آماده تحویل خواهد شد. زمان دقیق تحویل ممکن است بسته به حجم کاری و سرعت عمل واحد مربوطه متفاوت باشد، اما معمولاً در مدارس فعال این فرآیند ظرف چند روز کاری و در ادارات آموزش و پرورش ممکن است کمی بیشتر طول بکشد. در زمان تعیین شده برای تحویل، مجدداً مراجعه کرده و اصل مدرک دیپلم خود را دریافت نمایید. حتماً پس از دریافت، اطلاعات مندرج در مدرک را از نظر صحت نام، نام خانوادگی، سال تولد، معدل و رشته تحصیلی بررسی کنید.

رعایت این مراحل و پیگیری های لازم، شما را در دریافت سریع و بدون مشکل اصل مدرک دیپلم یاری خواهد کرد.

ملاحظات خاص و نکات کلیدی در دریافت مدارک تحصیلی

فرآیند دریافت مدارک تحصیلی، به ویژه اصل مدرک دیپلم، می تواند در مواجهه با شرایط خاص، نیازمند آگاهی از نکات و ملاحظات ویژه ای باشد. در ادامه، به تشریح این ملاحظات و راهکارهای مربوط به آن ها می پردازیم.

۵.۱. مدت زمان دریافت و عوامل مؤثر

مدت زمان صدور و تحویل اصل مدرک دیپلم به عوامل مختلفی بستگی دارد. در حالت عادی و برای فارغ التحصیلان جدید که مدرسه آن ها هنوز فعال است، این فرآیند ممکن است تنها چند روز کاری به طول انجامد. اما عواملی نظیر حجم درخواست ها در مدرسه یا اداره آموزش و پرورش، تکمیل بودن مدارک متقاضی، وضعیت آرشیو (به ویژه برای فارغ التحصیلان قدیمی)، و در برخی موارد نیاز به استعلامات داخلی، می تواند این زمان را افزایش دهد. برای دریافت المثنی نیز، فرآیند معمولاً طولانی تر خواهد بود. توصیه می شود برای اطمینان از زمان دقیق، پیش از مراجعه حضوری، با واحد مربوطه تماس حاصل فرمایید.

۵.۲. دریافت المثنی مدرک دیپلم در صورت گم شدن

گم شدن اصل مدرک دیپلم می تواند بسیار نگران کننده باشد، اما امکان دریافت المثنی آن وجود دارد. فرآیند دریافت المثنی معمولاً از اداره آموزش و پرورش منطقه محل تحصیل پیگیری می شود و شامل مراحل زیر است:

1. مراجعه به اداره آموزش و پرورش: به واحد مربوطه در اداره آموزش و پرورش منطقه خود مراجعه کرده و فرم درخواست صدور المثنی را دریافت و تکمیل کنید.
2. آگهی در روزنامه کثیرالانتشار: لازم است آگهی مربوط به گم شدن مدرک خود را در یکی از روزنامه های کثیرالانتشار (با قید مشخصات کامل مدرک و اعلام مفقودی) چاپ کنید و حداقل یک ماه از تاریخ انتشار آگهی بگذرد. این اقدام برای جلوگیری از سوءاستفاده های احتمالی انجام می شود.
3. مدارک لازم:
   • اصل و کپی کارت ملی.
   • اصل آگهی روزنامه (پس از گذشت زمان مقرر).
   • فیش واریزی هزینه صدور المثنی.
   • دو قطعه عکس پرسنلی (در صورت درخواست).
   • تاییدیه محضری مبنی بر عدم سوءاستفاده از مدرک مفقودی.
4. پیگیری و دریافت: پس از ارائه مدارک و گذشت زمان لازم (معمولاً حداقل یک تا دو ماه پس از آگهی)، می توانید برای دریافت مدرک المثنی به اداره آموزش و پرورش مراجعه کنید.

۵.۳. نحوه دریافت اصل مدرک پیش دانشگاهی

مدرک پیش دانشگاهی نیز مانند دیپلم، برای ورود به دانشگاه های ایران و به ویژه برای ترجمه رسمی و مهاجرت تحصیلی به خارج از کشور، از اهمیت بالایی برخوردار است. اصل مدرک پیش دانشگاهی معمولاً از همان دبیرستان محل تحصیل (یا در صورت منحل شدن مدرسه، از اداره آموزش و پرورش منطقه) قابل دریافت است. مدارک و مراحل لازم برای دریافت آن مشابه اصل مدرک دیپلم است. توصیه می شود که این مدرک را نیز همزمان با دریافت دیپلم یا در اولین فرصت ممکن، از مدرسه خود دریافت کنید.

۵.۴. مراحل دریافت و تأیید ریزنمرات دیپلم و پیش دانشگاهی (جهت مهاجرت/اپلای)

ریز نمرات دبیرستان و پیش دانشگاهی، به ویژه برای متقاضیان ادامه تحصیل یا مهاجرت به خارج از کشور، از اهمیت حیاتی برخوردار است. این مدارک باید به تأیید چندین مرجع رسمی برسند تا اعتبار بین المللی پیدا کنند. مراحل گام به گام دریافت و تأیید ریزنمرات به شرح زیر است:

1. دریافت از دبیرستان: ابتدا به دبیرستان محل تحصیل خود مراجعه کرده و از مسئول مربوطه (معمولاً دفتردار یا مسئول بایگانی) درخواست ریزنمرات دوره دوم متوسطه (و پیش دانشگاهی در صورت وجود) را کنید. اطمینان حاصل کنید که ریزنمرات شما ممهور به مهر برجسته و امضای مدیریت مدرسه باشد و بخشی از عکس پرسنلی شما را بپوشاند. (نمرات نظام قدیم شامل چهار سال و نظام جدید سه سال است).
2. تأیید در اداره آموزش و پرورش منطقه: پس از دریافت ریزنمرات از مدرسه، به اداره آموزش و پرورش منطقه/ناحیه مربوطه مراجعه کنید. در این مرحله، ریزنمرات باید به تأیید و امضا و مهر مسئول تایید مدارک متوسطه و معاون اداره برسد.
3. تأیید نهایی در اداره کل آموزش و پرورش استان: در گام آخر، برای اعتبارسنجی نهایی، باید به اداره کل آموزش و پرورش استان مراجعه کنید. در این مرحله، تمبر مربوطه الصاق شده و مهر اداره کل بر روی مدارک شما ثبت می شود.

پس از اتمام این مراحل، ریزنمرات شما آماده ترجمه رسمی و ارائه به مراجع بین المللی خواهد بود.

۵.۵. دریافت مدرک دیپلم برای اتباع خارجی

اتباع خارجی که دوره متوسطه خود را در مدارس جمهوری اسلامی ایران گذرانده اند، برای دریافت اصل مدرک دیپلم خود باید به اداره امور اتباع خارجی وزارت آموزش و پرورش مراجعه کنند. این اداره مسئول رسیدگی به امور تحصیلی این گروه از دانش آموزان است و فرآیندهای خاص خود را برای صدور و تحویل مدارک دارد.

۵.۶. دریافت مدرک دیپلم برای افراد با نیازهای ویژه

دانش آموزان با نیازهای ویژه که در مدارس استثنایی تحصیل کرده اند، برای دریافت اصل مدرک دیپلم خود باید به همان مدارس استثنایی مراجعه کنند. فرآیند دریافت مدرک برای این عزیزان مشابه دانش آموزان عادی است، اما پیگیری از طریق مدرسه تخصصی آن ها صورت می گیرد و مدارک لازم نیز همان مدارک عمومی است.

۵.۷. پیگیری دیپلم برای مردودین شهریورماه

اگر در امتحانات نهایی سال دوازدهم مردود شده اید و سپس در امتحانات شهریورماه یا دی ماه موفق به قبولی شده اید، پیگیری برای دریافت اصل مدرک دیپلم باید از مدرسه اصلی محل تحصیل شما صورت گیرد، نه از مرکز یا مدرسه ای که امتحانات شهریورماه را در آنجا گذرانده اید. مدرسه اصلی مسئول جمع آوری و تکمیل کارنامه نهایی و صدور درخواست دیپلم شماست.

۵.۸. هزینه های قانونی صدور دیپلم

صدور اصل مدرک دیپلم معمولاً شامل هزینه های قانونی بسیار اندکی است که عمدتاً مربوط به تمبر و خدمات اداری است و توسط وزارت آموزش و پرورش تعیین می شود. هیچ مدرسه یا اداره ای مجاز به دریافت مبالغ گزاف بابت صدور دیپلم نیست. در صورت درخواست مبالغ غیرمتعارف، می توانید از طریق اداره بازرسی آموزش و پرورش استان خود پیگیری و شکایت کنید.

۵.۹. الزام ارائه اصل دیپلم به دانشگاه

بسیاری از دانشگاه ها، به ویژه دانشگاه های سراسری و دولتی، پس از اتمام دوره تحصیل و برای صدور مدرک فارغ التحصیلی نهایی (مانند لیسانس)، از دانشجویان خود می خواهند که اصل مدرک دیپلم و پیش دانشگاهی خود را به دانشگاه ارائه دهند. اگرچه ممکن است در بدو ورود با گواهی موقت یا تاییدیه تحصیلی ثبت نام کرده باشید، اما برای تکمیل پرونده و دریافت مدرک نهایی دانشگاهی، ارائه اصل دیپلم الزامی است. عدم ارائه آن می تواند مانع از دریافت مدرک فارغ التحصیلی از دانشگاه شود.

۵.۱۰. وضعیت نظام وظیفه و تاثیر آن بر دریافت مدرک دیپلم

یکی از چالش های رایج برای آقایان در فرآیند دریافت اصل مدرک دیپلم، موضوع وضعیت نظام وظیفه است. طبق قوانین، فارغ التحصیلان آقا تنها در صورتی می توانند اصل مدرک دیپلم خود را دریافت کنند که وضعیت نظام وظیفه آن ها مشخص شده باشد (یعنی دارای کارت پایان خدمت، کارت معافیت دائم، گواهی معافیت تحصیلی معتبر یا برگه اعزام به خدمت باشند). در غیر این صورت، مدارس یا ادارات آموزش و پرورش از تحویل مدرک خودداری می کنند. همانطور که پیشتر اشاره شد، در صورت دانشجویی یا در حین خدمت بودن، ارائه گواهی اشتغال به تحصیل یا برگه اعزام به خدمت کافی است و نیازی به کارت پایان خدمت نیست، اما ممکن است نیاز به آگاهی بخشی به مسئولین مربوطه باشد.

۵.۱۱. آیا تراز و رتبه کنکور برای صدور دیپلم لازم است؟

خیر. صدور اصل مدرک دیپلم تنها بر اساس نمرات و معدل کسب شده در امتحانات دوره متوسطه و امتحانات نهایی صورت می گیرد و هیچ ارتباطی به تراز یا رتبه کنکور سراسری ندارد. اطلاعات مربوط به کنکور، جزء اطلاعات محرمانه داوطلب محسوب می شود و مدرسه مجاز به درخواست آن برای صدور دیپلم نیست.

۵.۱۲. آیا ریزنمرات نظام قدیم در سیستم آموزش و پرورش ذخیره می شود؟

بله، ریزنمرات دانش آموزان نظام قدیم نیز در سیستم های آرشیو اداره آموزش و پرورش و در برخی موارد در بایگانی مدارس نگهداری می شوند. با توجه به گذشت زمان طولانی، ممکن است فرآیند یافتن و تأیید این ریزنمرات کمی زمان بر باشد، اما اصولاً امکان دسترسی به آن ها وجود دارد. برای پیگیری، ابتدا به مدرسه و در صورت عدم موفقیت، به اداره آموزش و پرورش منطقه خود مراجعه کنید.

۵.۱۳. راهکار برای متقاضیان خارج از کشور

برای افرادی که خارج از کشور هستند و به اصل مدرک دیپلم، پیش دانشگاهی و ریزنمرات خود نیاز دارند، بهترین راهکار تعیین یک وکیل یا نماینده قانونی در ایران است. این وکیل می تواند با در دست داشتن وکالت نامه رسمی (تأیید شده در سفارت یا کنسولگری ایران در کشور محل اقامت) از طرف شما به مدارس و ادارات آموزش و پرورش مراجعه کرده و فرآیندهای لازم را پیگیری کند. ارسال مدارک از طریق پست بین المللی پس از تأیید و ترجمه نیز امکان پذیر است.

۵.۱۴. دریافت دیپلم برای ترک تحصیل کنندگان سال دوازدهم

اگر دانش آموزی دوره دوازدهم را به پایان رسانده اما به دلیل مردودی در برخی دروس یا عدم شرکت در امتحانات نهایی، دیپلم خود را دریافت نکرده است، برای اخذ دیپلم باید مجدداً در امتحانات دروس باقیمانده شرکت کند و نمرات قبولی را کسب نماید. این فرآیند از طریق مدرسه بزرگسالان یا مدارس شبانه که اجازه برگزاری امتحانات ترمیم معدل و اخذ دیپلم را دارند، قابل پیگیری است. پس از کسب نمرات لازم، فرآیند صدور اصل مدرک دیپلم مشابه سایر فارغ التحصیلان خواهد بود.

نتیجه گیری

دریافت اصل مدرک دیپلم، گامی حیاتی در مسیر تحصیلی و شغلی هر فرد است که نیازمند آگاهی دقیق از مراحل و مدارک مورد نیاز می باشد. همان طور که بیان شد، مرجع اصلی برای دریافت این مدرک، مدرسه محل تحصیل شماست؛ اما در شرایطی خاص نظیر انحلال مدرسه یا گذشت سالیان طولانی از فارغ التحصیلی، اداره آموزش و پرورش منطقه/ناحیه مسئول پیگیری و ارائه مدرک خواهد بود. شناخت تفاوت میان اصل مدرک، گواهی موقت و تاییدیه تحصیلی نیز برای انتخاب مسیر درست و کاربری هر سند، ضروری است.

با آماده سازی دقیق مدارک، پیگیری مراحل گام به گام، و آگاهی از ملاحظات خاص مربوط به وضعیت نظام وظیفه، گم شدن مدرک، نیاز به ریزنمرات برای مهاجرت، یا شرایط خاص اتباع خارجی و افراد با نیازهای ویژه، می توانید این فرآیند را با کمترین چالش طی کنید. همواره توصیه می شود پیش از هرگونه مراجعه حضوری، اطلاعات لازم را از مراجع ذی ربط جویا شوید تا از اتلاف وقت و انرژی جلوگیری به عمل آید. دستیابی به اصل مدرک دیپلم، علاوه بر ارزش اعتباری آن، زمینه را برای ورود به مقاطع عالی تر تحصیلی و فرصت های شغلی جدید فراهم می آورد و از این رو، پیگیری مجدانه آن، سرمایه گذاری برای آینده ای روشن تر خواهد بود.