عجایب هفتگانه جدید جهان

سال هاست که بشر به دنبال شناسایی و گرامیداشت برجسته ترین دستاوردهای معماری مهندسی و هنری خود بوده است. سازه هایی که نه تنها نمادی از توانمندی های فنی یک دوران خاص هستند بلکه بازتابی از فرهنگ باورها و آرزوهای جوامع بشری در طول تاریخ محسوب می شوند. در دنیای امروز با پیشرفت های چشمگیر در زمینه ارتباطات و گردشگری علاقه به شناخت این شاهکارهای بشری بیش از پیش افزایش یافته است. بسیاری از مردم کنجکاوند بدانند کدام بناها و مکان های تاریخی در میان انبوه آثار موجود در سراسر جهان شایسته عنوان ‘عجایب’ هستند و چگونه این انتخاب صورت گرفته است. این کنجکاوی فراتر از یک فهرست ساده است و شامل درک اهمیت تاریخی فرهنگی و معماری این سایت ها می شود. شناخت این مکان ها دریچه ای به سوی درک بهتر تاریخ تمدن های مختلف و گستردگی میراث بشری است.

مفهوم «عجایب هفتگانه» ریشه در دوران باستان دارد زمانی که مورخان و نویسندگان یونانی فهرستی از برجسته ترین سازه ها و آثار دیدنی جهان آن روز را گردآوری کردند. این فهرست که عمدتاً شامل بناهای موجود در حوضه مدیترانه و خاور نزدیک بود در طول زمان دستخوش تغییراتی شد و در نهایت به هفت اثر مشخص رسید که نمادی از عظمت و شکوه تمدن های باستانی بودند. هدف از این فهرست معرفی مکان هایی بود که هر مسافری در آن دوران باید از آن ها دیدن می کرد. این آثار نه تنها از نظر معماری خیره کننده بودند بلکه اغلب دارای اهمیت مذهبی سیاسی یا فرهنگی عمیقی نیز بودند و نشان دهنده اوج دستاوردهای مهندسی و هنری دوران خود محسوب می شدند.

عجایب هفتگانه باستان فهرستی از هفت اثر معماری و هنری برجسته دوران باستان بودند که توسط یونانیان باستان گردآوری شده بود. این فهرست که در طول زمان تکامل یافت شامل هرم بزرگ جیزه در مصر باغ های معلق بابل تندیس زئوس در المپیا نیایشگاه آرتمیس در افسوس آرامگاه ماسولوس در هالیکارناس تندیس غول پیکر رودس و فانوس دریایی اسکندریه بود. از میان این هفت اثر تنها هرم بزرگ جیزه تا به امروز باقی مانده است. سایر آثار به مرور زمان در اثر بلایای طبیعی مانند زمین لرزه آتش سوزی یا تخریب توسط انسان از بین رفتند. این فهرست باستانی نمایانگر اوج قدرت و خلاقیت تمدن هایی مانند مصر باستان بابل یونان و لیکیه بود و الهام بخش نسل های بعدی در خلق آثار بزرگ شد.

با گذشت قرن ها و از بین رفتن بیشتر عجایب هفتگانه باستان ایده ایجاد فهرستی جدید از عجایب جهان مدرن مطرح شد. در سال ۲۰۰۷ یک بنیاد سوئیسی به نام «بنیاد عجایب هفتگانه جدید جهان» (New7Wonders Foundation) با برگزاری یک نظرسنجی جهانی اقدام به انتخاب هفت اثر برجسته از میان نامزدهای متعدد کرد. این فرایند انتخاب بر اساس رأی گیری عمومی از طریق اینترنت و پیامک صورت گرفت. در ابتدا لیستی طولانی از نامزدهای اولیه شامل بناها و مکان های تاریخی از سراسر جهان تهیه شد. سپس این لیست به ۲۱ فینالیست محدود گردید و در نهایت هفت اثر با بیشترین آرا به عنوان «عجایب هفتگانه جدید جهان» معرفی شدند. این روش انتخاب که بر مشارکت عمومی تکیه داشت تفاوت اساسی با نحوه تدوین فهرست باستانی داشت که بیشتر بر اساس نظر مورخان و جغرافی دانان بود.

فهرست نهایی عجایب هفتگانه جدید جهان شامل هفت بنا و مکان تاریخی است که هر یک نمادی از فرهنگ تاریخ و معماری منطقه ای خاص هستند. این فهرست تنوع جغرافیایی قابل توجهی دارد و شامل آثاری از قاره های مختلف است. این عجایب عبارتند از دیوار بزرگ چین شهر باستانی پترا در اردن شهر تاریخی ماچو پیچو در پرو مجموعه باستانی چیچن ایتزا در مکزیک آمفی تئاتر کولوسئوم در ایتالیا مجسمه مسیح نجات دهنده در برزیل و آرامگاه تاج محل در هند. هر یک از این سایت ها دارای داستان اهمیت و ویژگی های منحصربه فردی هستند که آن ها را شایسته قرار گرفتن در این فهرست کرده است. بازدید از این مکان ها تجربه ای فراموش نشدنی و فرصتی برای درک عمق تاریخ و فرهنگ بشری فراهم می آورد.

دیوار بزرگ چین سازه ای عظیم و پیچیده است که در طول قرن ها توسط سلسله های مختلف چینی ساخته و بازسازی شده است. هدف اصلی از ساخت این دیوار دفاع در برابر تهاجم اقوام مختلف از شمال بود. این دیوار نه تنها یک سازه نظامی است بلکه نمادی از اراده و پشتکار مردم چین در طول تاریخ محسوب می شود. طول کلی دیوار بزرگ چین با احتساب شاخه های فرعی آن به بیش از ۲۱۰۰۰ کیلومتر می رسد و از دژها برج های دیده بانی و مسیرهای ارتباطی تشکیل شده است. بخش های مختلف دیوار در دوران های متفاوتی ساخته شده اند که معروف ترین آن ها مربوط به سلسله مینگ است. این شاهکار مهندسی باستانی از منظره ای چشم نواز عبور می کند و گواهی بر تاریخ پرفراز و نشیب چین است.

پترا شهری باستانی در جنوب اردن است که به خاطر معماری صخره ای شگفت انگیز خود شهرت دارد. این شهر پایتخت پادشاهی نبطی ها بود و در مسیرهای تجاری مهم قرار داشت. نبطی ها با کندن سازه های عظیم مانند معابد مقبره ها و تئاترهای کامل در دل صخره های ماسه سنگ شهری بی نظیر خلق کردند. ورود به پترا از طریق یک شکاف باریک در صخره ها به نام «سیق» انجام می شود که تجربه ای دراماتیک را برای بازدیدکننده رقم می زند. مشهورترین بنای پترا «الخزنه» یا «خزانه» است که نمای آن به زیبایی در دل صخره تراشیده شده است. سیستم مدیریت آب پیشرفته نبطی ها در این منطقه خشک نیز از دیگر شگفتی های پترا محسوب می شود.

ماچو پیچو شهر گمشده اینکاها در ارتفاعات کوه های آند در پرو واقع شده است. این مجموعه باستانی که در قرن پانزدهم میلادی ساخته شده احتمالاً یک اقامتگاه سلطنتی یا یک مکان مذهبی بوده است. ماچو پیچو به خاطر موقعیت جغرافیایی خیره کننده معماری دقیق سنگی و تراس های کشاورزی پلکانی اش مشهور است. سازه های سنگی این شهر بدون استفاده از ملات و با دقتی باورنکردنی در کنار هم قرار گرفته اند که نشان دهنده مهارت بالای اینکاها در سنگ تراشی و مهندسی است. این سایت که پس از قرن ها پنهان ماندن در سال ۱۹۱۱ مجدداً کشف شد نمادی از تمدن پیشرفته اینکاها و ارتباط عمیق آن ها با طبیعت است.

چیچن ایتزا یک مجموعه باستانی بزرگ متعلق به تمدن مایا در شبه جزیره یوکاتان مکزیک است. این سایت در دوران اوج خود یکی از مراکز مهم سیاسی و اقتصادی مایاها بوده است. مشهورترین بنای چیچن ایتزا هرم کوکولکان است که به نام «ال کاستیلو» نیز شناخته می شود. این هرم دارای ۹ طبقه و چهار پلکان است که هر یک ۹۱ پله دارند و مجموع پله ها به همراه سکوی بالای هرم عدد ۳۶۵ (تعداد روزهای سال) را تشکیل می دهند. در زمان اعتدالین بهاری و پاییزی سایه پلکان شمالی هرم به شکل ماری ظاهر می شود که به سمت پایین می خزد و نمادی از خدای کوکولکان (مار پردار) است. چیچن ایتزا نمایانگر دانش بالای مایاها در نجوم ریاضیات و معماری است.

کولوسئوم آمفی تئاتر عظیم در مرکز شهر رم ایتالیا یکی از مشهورترین نمادهای امپراتوری روم باستان است. ساخت این بنا در سال ۷۰ میلادی آغاز شد و در سال ۸۰ میلادی به پایان رسید. کولوسئوم محل برگزاری نبردهای گلادیاتورها نمایش های عمومی شبیه سازی نبردهای دریایی و نمایش های دراماتیک بر اساس اساطیر کلاسیک بود. این سازه بیضی شکل با ظرفیت بیش از ۵۰۰۰۰ تماشاگر نمونه ای برجسته از مهندسی رومی و استفاده از طاق ها و سیستم های پیچیده سازه ای است. با وجود آسیب هایی که در طول قرن ها دیده کولوسئوم همچنان ایستاده و یادآور شکوه و عظمت امپراتوری روم است.

مجسمه مسیح نجات دهنده (Cristo Redentor) تندیسی عظیم از عیسی مسیح است که بر فراز کوه کورکووادو در ریودوژانیرو برزیل قرار دارد. این مجسمه که در سال ۱۹۳۱ تکمیل شد نمادی از مسیحیت و یکی از شناخته شده ترین نشانه های شهر ریودوژانیرو و برزیل است. ارتفاع این مجسمه ۳۰ متر است و پایه ای به ارتفاع ۸ متر دارد. بازوهای باز مسیح نمادی از پذیرش و صلح است. موقعیت مجسمه بر فراز کوه منظره ای پانورامیک و خیره کننده از شهر و خلیج ریودوژانیرو را ارائه می دهد و آن را به یک جاذبه گردشگری محبوب و یک مکان زیارتی تبدیل کرده است.

تاج محل آرامگاه مرمرین باشکوهی است که در شهر آگرا در ایالت اوتار پرادش هند واقع شده است. این بنا توسط شاه جهان امپراتور گورکانی به یاد همسر ایرانی اش ممتاز محل ساخته شد و ساخت آن در سال ۱۶۵۳ به پایان رسید. تاج محل به عنوان یکی از زیباترین نمونه های معماری گورکانی شناخته می شود که ترکیبی از عناصر معماری ایرانی هندی عثمانی و اسلامی است. ساختمان اصلی آرامگاه از مرمر سفید ساخته شده و با سنگ های نیمه قیمتی و نقوش گل دار تزیین شده است. تقارن کامل گنبد پیازی شکل مناره های بلند و باغ های زیبا تاج محل را به یکی از شاهکارهای بی بدیل معماری جهان تبدیل کرده است. این بنا نمادی از عشق ابدی و یکی از پربازدیدترین سایت های گردشگری جهان است.

تفاوت اصلی میان عجایب هفتگانه جدید و باستان در نحوه انتخاب و ماهیت آن هاست. عجایب باستان توسط مورخان و جغرافی دانان آن دوران و عمدتاً از میان سازه های اطراف حوضه مدیترانه انتخاب شدند در حالی که عجایب جدید از طریق یک نظرسنجی عمومی در سطح جهانی و از میان طیف وسیع تری از آثار تاریخی و معماری از قاره های مختلف برگزیده شدند. همچنین از عجایب باستان تنها یک مورد (هرم جیزه) باقی مانده است در حالی که تمامی عجایب هفتگانه جدید همچنان پابرجا هستند و قابل بازدید هستند. در حالی که فهرست باستانی بیشتر بر عظمت و مقیاس فیزیکی تأکید داشت فهرست جدید تنوع بیشتری از نظر نوع سازه (شهر دیوار مجسمه آرامگاه آمفی تئاتر) و دوره های تاریخی را در بر می گیرد.

فرایند انتخاب عجایب هفتگانه جدید که بر اساس رأی گیری عمومی انجام شد با انتقاداتی نیز همراه بود. یکی از اصلی ترین انتقادات مربوط به ماهیت تجاری این پروژه و عدم دخالت نهادهای فرهنگی معتبر مانند یونسکو بود. منتقدان معتقد بودند که یک نظرسنجی عمومی که به شدت تحت تأثیر کمپین های تبلیغاتی و دسترسی به اینترنت قرار دارد نمی تواند معیار مناسبی برای ارزش گذاری واقعی و اهمیت تاریخی و فرهنگی آثار باشد. برخی کشورها نیز از نحوه رأی گیری و شفافیت آن ابراز نگرانی کردند. همچنین عدم حضور برخی آثار مهم دیگر در فهرست نهایی و کنار گذاشته شدن هرم جیزه از رقابت (به دلیل تنها بازمانده بودن از فهرست باستان) نیز مورد بحث قرار گرفت. با این حال این فهرست به دلیل جلب توجه گسترده عمومی به میراث فرهنگی جهان نقش مهمی در ترویج گردشگری و آگاهی جهانی ایفا کرده است.

چند عجایب هفتگانه جدید داریم؟

تعداد عجایب هفتگانه جدید همانطور که از نامشان پیداست هفت مورد است که از طریق یک نظرسنجی جهانی در سال ۲۰۰۷ انتخاب شدند.

کدام کشورها عجایب هفتگانه جدید را در خود جای داده اند؟

عجایب هفتگانه جدید در کشورهای چین اردن پرو مکزیک ایتالیا برزیل و هند واقع شده اند که نشان دهنده تنوع جغرافیایی این فهرست است.

اسامی عجایب هفتگانه باستان چیست؟

عجایب هفتگانه باستان شامل هرم بزرگ جیزه باغ های معلق بابل تندیس زئوس نیایشگاه آرتمیس آرامگاه ماسولوس تندیس غول پیکر رودس و فانوس دریایی اسکندریه هستند.

فرایند انتخاب عجایب هفتگانه جدید چگونه بود؟

انتخاب عجایب هفتگانه جدید از طریق یک نظرسنجی عمومی در سطح جهان و با رأی گیری آنلاین و پیامکی انجام شد که توسط یک بنیاد خصوصی سازماندهی شده بود.

آیا سازمان ملل (یونسکو) عجایب هفتگانه جدید را به رسمیت می شناسد؟

سازمان یونسکو اعلام کرده است که عجایب هفتگانه جدید یک ابتکار خصوصی هستند و ارتباطی با فعالیت های رسمی این سازمان در زمینه میراث جهانی ندارند.

چرا اهرام مصر در لیست عجایب هفتگانه جدید نیست؟

هرم بزرگ جیزه تنها بازمانده از عجایب هفتگانه باستان است و به همین دلیل برگزارکنندگان نظرسنجی عجایب جدید تصمیم گرفتند آن را به عنوان یک کاندید افتخاری در نظر بگیرند و از رقابت خارج کنند.

منظور از عجایب هفتگانه جدید جهان چیست؟

منظور فهرستی از هفت بنا یا مکان تاریخی برجسته در سراسر جهان است که در سال ۲۰۰۷ از طریق یک نظرسنجی عمومی جهانی به عنوان نمادهای برجسته دستاوردهای بشری انتخاب شدند.